ΑΣΣΑΣΙΝΟΙ (ASSASSIN)

Στην σύγχρονη εποχή, η έννοια «δολοφόνος» εκφράζεται στην αγγλική γλώσσα με την λέξη «assassin» παραπέμποντας συνήθως σε κάποια σκοτεινή φιγούρα, που δολοφονεί περισσότερο για πολιτικούς λόγους, παρά για οικονομικούς – αισθηματικούς, κ.λ.π.

Ποιοι ήταν όμως οι πραγματικοί Ασσασίνοι και τι ρόλο διαδραμάτισαν στην ιστορία της Περσίας, Συρίας, Τουρκίας και Μέσης Ανατολής;

Προέλευση

Η βιβλιοθήκη των Ασσασίνων κατεστράφη όταν κατελήφθη το οχυρό τους από τους Μογγόλους, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ιστορικές πηγές εκ μέρους τους. Οι πληροφορίες που υπάρχουν προέρχονται από ιστορικές πηγές αντιπάλων και γενικότερα από Ευρωπαίους ιστορικούς.

Χασάν – ι – Σαμπάχ

Αυτό το οποίο γνωρίζουμε είναι ότι οι Ασσασίνοι ήσαν Νιζαρίτες (Ισμαηλιτική σέκτα του Σιιτικού Ισλάμ). Ιδρυτής των Ασσασίνων ήταν ένας Σιίτης μισθοφόρος ονόματι Χασάν – ι – Σαμπάχ ο οποίος το 1090 εισέβαλε μαζί με τους οπαδούς του στο οχυρό Αλαμούτ και μετά από σφαγή εξεδίωξε τον βασιλέα Νταϊλάμ.

Ο Χασάν – ι – Σαμπάχ φανατικός Σιίτης και απογοητευμένος από τον συνεχή υποβιβασμό των ομοθρήσκων του από τους Σουνίτες και ειδικά από τους Αιγύπτιους χαλίφηδες, αποφασίζει να δημιουργήσει έναν μικρό στρατό από πιστούς οπαδούς. Ήταν άνθρωπος εξαιρετικά καλλιεργημένος αλλά ταυτόχρονα αδίστακτος και με ανελέητο χαρακτήρα και είχε το προσωνύμιο «ο γέρος του βουνού«

Έχοντας ως βάση το εν λόγω οχυρό ο Σαμπάχ και οι πιστοί του, δημιούργησαν ένα δίκτυο οχυρών προκαλώντας με αυτόν τον τρόπο τους Σελτζούκους Τούρκους (Σουνίτες Μουσουλμάνοι) οι οποίοι κυριαρχούσαν στην Περσία την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Ουδείς γνωρίζει μετά βεβαιότητος την προέλευση του ονόματος «Ασσασίνος». Η πλέον διαδεδομένη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από την αραβική λέξη «χασίσι» το οποίο σημαίνει «χρήστης χασίς». Χρονικογράφοι, συμπεριλαμβανομένου του Μάρκο Πόλο, ισχυρίζονται ότι οι οπαδοί του Σαμπάχ, διέπρατταν τις πολιτικές δολοφονίες, υπό την επήρεια ναρκωτικών (εξ ου και το προσωνύμιο). Πάντως η εν λόγω ετυμολογία μπορεί να προέκυψε μετά το όνομα, ως μια προσπάθεια να εξηγηθεί η προέλευσή του. Σε κάθε περίπτωση όμως ο Χασάν – ι – Σαμπάχ, ερμηνεύοντας αυστηρά το Κοράνιο, απαγόρευε την χρήση τοξικών ουσιών.

Μία άλλη εξήγηση προσδιορίζει την προέλευση από την Αιγυπτιακή – Αραβική λέξη «hashaseen» η οποία σημαίνει ταραχοποιός.

Οι τακτικές των Ασσασίνων

Προκειμένου να εξουδετερώσουν τους αντι Νιζαρίτες  κυβερνήτες, κληρικούς και αξιωματούχους, οι Ασσασίνοι μελετούσαν προσεκτικά τη γλώσσα και τα έθιμα των στόχων τους. Τότε επελέγετο κάποιος ο οποίος διείσδυε στην κλειστό κύκλο του θύματος και μάλιστα υπηρετώντας πιστά επί χρόνια, άλλοτε σαν σύμβουλος και άλλοτε σαν αυλικός. Την κατάλληλη στιγμή ο Ασσασίνος μαχαίρωνε τον σουλτάνο – βεζύρη, ή μουλά, επιτιθέμενος αιφνιδιαστικά. Οι Ασσασίνοι είχαν εξασφαλισμένη θέση στον Παράδεισο ως μάρτυρες» της πίστης τους……………γεγονός που συνήθως συνέβαινε μετά την επίθεση (κατέληγαν νεκροί).

Χάρτης Σταυροφοριών όπου με λευκό χρώμα απεικονίζεται η περιοχή των Ασσασίνων,

 

Οι αξιωματούχοι σε όλη την Μέση Ανατολή είχαν τρομοκρατηθεί από τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις και δεν είναι λίγοι εκείνοι που προκειμένου να προφυλαχθούν φορούσαν μεταλλικά φολιδωτά γιλέκα κάτω από την ενδυμασία τους.

Χαρακτηριστικά οι Χριστιανοί ηγεμόνες φοβούμενοι τις επιθέσεις πλήρωναν ετήσιο φόρο στους Ασσασίνους. Οι μοναδικοί που αρνήθηκαν να πληρώσουν ήσαν οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτες, οι οποίοι μάλιστα όταν απέκτησαν δύο μεγάλες εκτάσεις γης στη νότια Συρία, οι οποίες συνόρευαν με το οχυρό των Ασσασίνων, τους ανάγκασαν να πληρώνουν φόρο υποτέλειας.

Τα θύματα των Ασσασίνων

Ως επί το πλείστον στόχοι των Ασσασίνων ήσαν οι Σελτζούκοι Τούρκοι και οι σύμμαχοί τους. Ο πρώτος και πλέον γνωστός στόχος ήταν ο Νιζάμ αλ Μούλκ ο οποίος υπηρετούσε ως βεζύρης στην αυλή των Σελτζούκων και σκοτώθηκε τον Οκτώβριο του 1092 από Ασσασίνο μεταμφιεσμένο σε Σούφι (Ισλαμιστή ασκητή).

Επίσης ένας Σουνίτης χαλίφης ονόματι Μουσταρσίντ, δολοφονήθηκε από το 1311 κατά την διάρκεια μιάς διαμάχης για την διαδοχή.

Το 1213 ο Σαρίφ (Σουνιτικός τίτλος ευγενείας) της ιερής πόλης Μέκκας, έχασε τον εξάδελφό του από έναν Ασσασίνο, πιθανώς λόγω ομοιότητας. Πεπεισμένος ότι αυτός ήταν ο πραγματικός στόχος, συνέλαβε ως ομήρους όλους τους Πέρσες και Σύριους προσκυνητές, μέχρις ότου κάποια πλούσια κυρία από το Αλαμούτ (βάση των Ασσασίνων) καταβάλλει τα λύτρα.

Ασσασίνοι εναντίον Σελτζούκων

Ποιος ήταν ο λόγος που οι Ασσασίνοι επιτίθοντο κατά των Σελτζούκων; Ως Σιίτες οι Πέρσες είχαν υποστεί πολλά δεινά από τους Άραβες Σουνίτες Μουσουλμάνους οι οποίοι ήλεγχαν το χαλιφάτο επί αιώνες. Όταν η δύναμη των χαλιφών εξασθένησε κατά τον 10^ο – 11^ο αιώνα και οι Σταυροφόροι άρχισαν να τους εξωθούν προς την ανατολική Μεσόγειο, οι Σιίτες κατάλαβαν ότι «ήλθε η ώρα τους».

Έτσι ένα νέο μένος είχε αρχίσει να καλλιεργείται ανατολικά, προς τους Τούρκους. Πιστοί στις πεποιθήσεις και την στρατιωτική τους ισχύ οι Σελτζούκοι Σουνίτες πήραν τον έλεγχο μιας αχανούς περιοχής συμπεριλαμβανομένης της Περσίας, με συνέπεια οι ολιγάριθμοι Νιζαρίτες να μην μπορούν να τους νικήσουν σε ανοιχτή μάχη, ενώ αν χρησιμοποιούσαν δίκτυο οχυρών ως ορμητήρια, θα μπορούσαν να δολοφονήσουν τους Σελτζούκους ηγέτες, τρομοκρατώντας ταυτόχρονα τους συμμάχους τους.

Η επίθεση των Μογγόλων

Το 1219 ο διοικητής του Κβαρέσμ (σημερινό Ουζμπεκιστάν) διαπράττει ένα ολέθριο λάθος, καθώς βρίσκονται δολοφονημένοι στην πόλη του Μογγόλοι έμποροι. Ο Τζένγκις Χαν εξοργισμένος από το γεγονός, οδηγεί τον στρατό του προς την Κεντρική Ασία προκειμένου να τιμωρήσει το Κβαρέσμ, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ο ηγέτης των Ασσασίνων, συνετά σκεπτόμενος, δηλώνει υποταγή στους Μογγόλους.

Το 1237 οι Μογγόλοι είχαν κατακτήσει σχεδόν όλη την Κεντρική Ασία. Όλη η Περσία είχε υποταχθεί εκτός από τα οχυρά των Ασσασίνων….περίπου εκατό τον αριθμό, σε ορεινές τοποθεσίες.

Οι Ασσασίνοι απολάμβαναν ελευθερία κινήσεων στην περιοχή κατά την χρονική περίοδο 1219 έως 1250, διότι οι Μογγόλοι διοικούσαν χαλαρά, καθότι είχαν εστιάσει αλλού την προσοχή τους. Όμως ο Μόνγκε Χαν (εγγονός του Τζένγκις Χαν) ήταν αποφασισμένος να υποτάξει όλα τα Ισλαμικά εδάφη, αρχής γενομένης από την Βαγδάτη, έδρα του χαλιφάτου.

Φοβούμενος τα νέα σχέδια των Μογγόλων ο αρχηγός των Ασσασίνων στέλνει μια ομάδα να δολοφονήσει τον Μόνγκε Χαν. Αυτοί ακολουθώντας την πάγια τακτική θα δήλωναν υποταγή και αφού αποκτούσαν την εμπιστοσύνη του θα τον μαχαίρωναν. Όμως η φρουρά του Μόνγκε υποψιαζόμενη τον δόλο διώχνει την ομάδα……..αλλά η ζημιά είχε ήδη γίνει. Ο Μόνγκε ήταν πλέον αποφασισμένος να εξαλείψει οριστικά την απειλή των Ασσασίνων.

Η πτώση των Ασσασίνων

Ο Ουλαγκού (αδελφός του Μόνγκε) προετοιμάζει στρατό να πολιορκήσει την βάση των Ασσασίνων στο Αλαμούτ, ενώ ο αρχηγός της Σέκτας δολοφονείται από τους ίδιους τους οπαδούς του, λόγω μέθης και αναλαμβάνει ο γιός του, ο οποίος ήταν περιορισμένων ικανοτήτων.

                                                             Η πολιορκία του Αλαμούτ

Οι Μογγόλοι επετέθησαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά του Αλαμούτ, ενώ ταυτόχρονα προσέφεραν επιείκεια, εφόσον ο ηγέτης των Ασσασίνων παραδιδόταν. Στις 19 Νοεμβρίου 1256 ο ηγέτης των Ασσασίνων παραδίδεται και ο Χουλαγκού τον περιφέρει σε όλα τα εναπομείναντα οχυρά, τα οποία το ένα μετά το άλλο καταλαμβάνονται. Οι Μογγόλοι καταστρέφουν ολοσχερώς το Αλαμούτ και τα λοιπά οχυρά, ώστε να εξαλείψουν και την παραμικρή δυνατότητα ανασυγκρότησης.

Το επόμενο έτος, ο πρώην ηγέτης των Ασσασίνων ζητεί άδεια να ταξιδέψει στο Καρακοράμ (πρωτεύουσα των Μογγόλων) προκειμένου να δηλώσει υποταγή αυτοπροσώπως στον Μόνγκε Χαν.  Μετά από επίπονο και κουραστικό ταξίδι φθάνει στην πρωτεύουσα, αλλά δεν γίνεται δεκτός και αντ’ αυτού αφού συλλαμβάνεται μαζί με την συνοδεία του, οδηγούνται σε ορεινή τοποθεσία όπου εκτελούνται.

Αυτό ήταν και το τέλος του τάγματος των Ασσασίνων.

Πηγές

Enno Franzius «History of the Order of the Assassins» 1969.

Marshall Hodgson «The Order of Assassins: The Struggle of the Early Nizari Ismailis against the Islamic World» 1955.

Bernard Lewis «The Assassins: A Radical Sect in Islam» 1980

Ελευθεροτεκτονισμός,Η ιστορική διαδρομή του Τεκτονισμού στον Ελληνικό χώρο

Ελευθεροτεκτονισμός,Η ιστορική διαδρομή του Τεκτονισμού στον Ελληνικό χώρο

Ο Τεκτονισμός στον Ελληνικό χώρο λειτούργησε σε δυο ξεχωριστές φάσεις που δεν έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους και αυτό δεν έχει συνειδητοποιηθεί ούτε από τους μελετητές ούτε από τους περισσότερους τέκτονες.

Προεπαναστατικός Τεκτονισμός (1740-1821)

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο αποκαλούμενος Φιραρής. Οσποδάρος της Βλαχίας, μυήθηκε στον Τεκτονισμό στις 24 Μαρτίου 1776 στη Στοά της "Εστεμμένης Αγκύρας" της πόλεως Ερμανστάτη. Ίδρυσε μία Τεκτονική Στοά στη Βιέννη το 1777 και μία στην Οδησσό το 1784. Η πρώτη περίοδος που δίκαια χαρακτηρίζεται σαν "προεπαναστατικός Τεκτονισμός" άρχισε γύρω στο 1740 και έφθασε μέχρι την επανάσταση του 1821.

Μετά ακολούθησε μια τέλεια διακοπή, μια νεκρή περίοδος (1821-1863).

Η διακοπή αυτή απλώς επιβεβαιώθηκε με την ανακήρυξη του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους που διέλυσε και επίσημα τις Στοές που είχαν κλείσει πάντως πολύ πριν, εξαιτίας της επανάστασης. Αυτή η ανάπαυλα δράσης τεκτονικών στοών διατηρήθηκε μέχρι την ένωση της Επτανήσου με την μητέρα πατρίδα το 1863.

Ο Τεκτονισμός της Μεγάλης Ανατολής (1863-1976)

Μετά ξεκίνησε η δεύτερη περίοδος που κράτησε κι αυτή ένα περίπου αιώνα μέχρι το 1976 που την ονομάζω σαν "Μονότονο Ελληνικό Τεκτονισμό".

Έτσι το 1863 σχεδόν αναπάντεχα, εμφανίστηκαν οι πρώτες τεκτονικές στοές αναζήτησης στην Ελλάδα εξαρτημένες από τη Μεγάλη Ανατολή του Τορίνο και τον επόμενο χρόνο απέκτησαν ένα είδος αυτονομίας με τη δημιουργία ενός "Τεκτονικού Διευθυντηρίου" δηλαδή μιας τοπικής Ελληνικής Διοίκησης.

Το 1868 ο Ελληνικός Τεκτονισμός απέκτησε πλήρη ανεξαρτησία και δημιουργήθηκε έτσι η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος που έλεγχε ουσιαστικά τους 3 πρώτους συμβολικούς βαθμούς, αλλά που είχε υιοθετήσει και τους υπόλοιπους 30 του Αρχαίου και Αποδεδειγμένου Σκωτικού Τύπου.

Το 1872 οι ανώτεροι βαθμοί απέκτησαν κι αυτοί ανεξαρτησία και συγκροτήθηκε το Ύπατο Συμβούλιο του 33ου του Αρχαίου και Αποδεδειγμένου Σκωτικού Τύπου. Τα δύο αυτά σώματα ανήκαν στην ίδια δογματική τεκτονική σχολή, τη Γαλλική ( υπό την αιγίδα της Γαληνοτάτης Μεγάλης Ανατολής) και μέχρι το 1976, πάνω από εκατό χρόνια δηλαδή, κυριάρχησαν μονοπωλιακά στο χώρο μας.
Το έτος 1927 μετά από απόφαση των αδελφών διαχωρίστηκε η Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος σε Μεγάλη Στοά της Ελλάδος και στο Ύπατο Συμβούλιο.

  Οι κρίσεις και οι διακυμάνσεις του μονότονου αυτού Τεκτονισμού δεν ήταν τίποτε άλλο παρά οι μεταξύ τους αντιζηλίες και η προσπάθεια το ένα να ελέγχει το άλλο. Αυτό αποστέρησε τον Ελληνικό Τεκτονισμό από κάθε δυνατότητα ανανέωσης και όλο αυτό το διάστημα, έμεινε στο επίπεδο, οργανωτικά και δογματικά, από το οποίο ξεκίνησε. Αποκομμένος δε καθώς ήταν από τη διεθνή τεκτονική κοινότητα δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει ούτε τις αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν ακόμα και στο ίδιο το δόγμα από το οποίο προήλθε.

Ο Τεκτονικός Πλουραλισμός στην Ελλάδα (1977- )

Η τρίτη περίοδος που ήδη διανύει τη τρίτη δεκαετία της, είναι η εποχή του "Τεκτονικού πλουραλισμού" στην Ελλάδα και στη συνέχεια προσπαθούμε να δώσουμε το στίγμα της, δηλαδή τα γενεσιουργά της αίτια, όσο και τις προοπτικές της.

Με την ίδρυση το έτος 1977 του Μεγάλου Περιστυλίου των Τεκτόνων της Βασιλικής Αψίδας που μετέφερε στη χώρα μας, μαζί με άλλους βαθμούς και τάξεις τον Τεκτονισμό της Αμερικανικής Σχολής, έληξε οριστικά η περίοδος του μονότονου Γαλλικού Τεκτονισμού.

Το 1981 με την ίδρυση του Μεγάλου Σκηνώματος των Ιπποτών του Ναού που καθοδηγήθηκε από το αντίστοιχο Μεγάλο Σώμα της Σκοτίας, το σύστημα της Υόρκης άρχισε να προσαρμόζεται προς τον Ευρωπαϊκό Τεκτονισμό και την παράδοσή του.

Ο Διονύσιος Ρώμας, πρώτος Μέγας Διδάσκαλος της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος (1811). Αυτή η φάση ολοκληρώθηκε το 1986 με την εμφάνιση και τη δράση της Εθνικής Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος η οποία ακολούθησε από την αρχή τα Αγγλικά πρότυπα. Έτσι η προσπάθεια που άρχισε από το Διονύσιο Ρώμα το 1811 με συμπαραστάτη του το Δουκάτου Σάσεξ, τότε Μεγάλο Διδάσκαλο της Ηνωμένης Μεγάλης Στοάς της Αγγλίας (1813) ολοκληρώθηκε 175 χρόνια μετά όταν στις 21 Ιουνίου 1986 ανακηρύχθηκε η Νέα Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδος για να εισαχθεί και σε μας ο καθαρός και αρχαίος τεκτονισμός της Αγγλοσαξονικής Σχολής.

Παράλληλα δημιουργήθηκαν και διάφορες άλλες Μεγάλες Στοές από δυναμικά στελέχη που αποχώρησαν από την Μεγάλη Στοά της Ελλάδος και δημιούργησαν εργαστήρια τα οποία συνεδρίαζαν σε διαφορετικά κτήρια από το Τεκτονικό Μέγαρο.

Τέλος το έτος 1996 νέο σχίσμα πραγματοποιήθηκε στην Μεγάλη Στοά της Ελλάδος και η αιτία ήταν η αλλαγή ονομασίας, για λόγους εξωτερικών δημοσίων σχέσεων με τις Μεγάλες Δυνάμεις του Ηνωμένου Βασιλείου (αναγνωρίσεις) από Αρχαίου και Αποδεδειγμένου Σκωτικού Τύπου σε Αρχαίων Ελευθέρων και Αποδεδεγμένων Τεκτόνων.

 

Στα νεότερα χρόνια λειτούργησε και ο Μικτός Τεκτονισμός Σκωτικού Τύπου, με τις ανάλογες διασπάσεις και διαχωρισμούς. Μεγάλες Μικτές Στοές που λειτουργούν μέχρι σήμερα μετά από τις ζυμώσεις και διαιρέσεις, είναι το Ανθρώπινο Δίκαιο, Το Διεθνές Τεκτονικό Τάγμα ΔΕΛΦΟΙ, ο τύπος του Μέμφις, το Τάγμα των Ελευθέρων Τεκτόνων ΑΑΣΤ και διάφορες άλλες μικρές ομάδες ανεξάρτητων Στοών.

Ιστορική Καταγραφή της πρώτης περιόδου

Ο Κωνσταντίνος Δραγώνας εργάστηκε δραστήρια για την επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης και υπήρξε μετά τον Διονύσιο Ρώμα ο επιφανέστερος τέκτονας του νησιού. Έχει πλούσιο Φάκελο στο "Αρχείο των Αγωνιστών". Τιμήθηκε με τον Σταυρό του Σωτήρος. Καίτοι η ιστορική έρευνα της πρώτης περιόδου δεν έχει εξαντληθεί - μια ερευνητική στοά πρέπει να ιδρυθεί γι' αυτό το σκοπό - υπάρχουν στοιχεία ικανά να σχηματίσουμε τουλάχιστον την αμυδρή της εικόνα.

Τα βιβλία του Διονυσίου Καλογερόπουλου, του Πάνου Χατζηπάνου και του Μαρίνου Πολλάτου, οι μονογραφίες του Παναγιώτη Κρητικού, του Θεοδοσίου Τάσιου, του Χρήστου Ριζόπουλου κ.λπ. καθώς και η πρόσφατη έκδοση - λεύκωμα της Στοάς της Λευκάδας. "Η Ένωσις" για το Διονύσιο Ρώμα και την πρώτη Εθνική Μεγάλη Στοά προσδιορίζουν τα ορόσημά της. Είναι πράγματι η μόνη περίοδος που έχουμε κάνει κάποια ιστορική δουλειά.

Η δεύτερη περίοδος υστερεί από άποψη ιστορικής καταγραφής

Ο Χατζηπάνος παραθέτει πολλά στοιχεία αλλά άτακτα και χωρίς κριτικό πνεύμα, είναι περισσότερο ένας - με επιλογές - αρχειογράφος και λιγότερο ένας ιστορικός. Ο Πολλάτος ενώ είναι αυστηρός στην αρχή, όσο πλησιάζει προς την εποχή του γίνεται πιο προσεκτικός και εξυμνητικός. Ο Νέστορας Λάσκαρης στο λεξικό του είναι μονοσήμαντος και επιφυλακτικός. Υπήρξε ο πιστός υπηρέτης της ιδέας της Μεγάλης Ανατολής και ο Ηρακλής του Σκωτικού Τύπου.

Ανήκει εξάλλου στη σχολή που η μυθοποίηση ταυτίζεται με την αλήθεια.

Στη σχολή αυτή θητεύουν και οι περισσότεροι τέκτονες που ασχολούνται σποραδικά με την ιστορική έρευνα της δεύτερης περιόδου. (Τον προβληματισμό του πάνω στο θέμα αυτό εκθέτει ο Φαίδων Μπουμπουλίδης

 "Σκέψεις γύρω από τις τεκτονικές έρευνες" σ' ένα του αξιόλογο άρθρο - οδηγό στο Τεκτονικό Δελτίο, σελ. 84-99 (1966).