Translate

Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου 2018

Γνωρίζαμε τον Οδυσσέα;


   Γνωρίζαμε κι εμείς τον πρόγονο μας τον Οδυσσέα να περιπλανιέ­ται σ’ όλες τις θάλασσες, γυρεύοντας την Ιθάκη, κι από εκεί ξε­κινώντας πάλι για την καινούρια Ιθάκη και την Πηνελόπη, γνωρίζαμε κι εμείς τον Οδυσσέα γεμάτο σκοτωμένους μνηστήρες.
Γνωρίζαμε τον Οδυσσέα να κρεμιέται πάνω στο βράχο της αγριοσυκιάς και ν’ ακούει το βογκητό ολόκληρης της θάλασσας μέσα στα σπήλαια της Χάρυβδης και τη Σκύλλα τη λυσσασμένη να κα­ταπίνει αγαπημένους συντρόφους και τον Κύκλωπα να καταβρο­χθίζει κι άλλους φίλους για να μένει ο Κύκλωπας με την πετρω­μένη νύχτα πάνω στο μάτι του και να παραπονιέται στο κριάρι του, γιατί βγαίνει το στερνό στα λιβάδια του ήλιου, ενώ αυτό συνήθιζε μπροστά να βγαίνει, οδηγός της αγέλης.
Γνωρίζαμε τον Οδυσσέα στην αγκαλιά της Κίρκης και στην παρθενική καρδιά της Ναυσικάς.
Γνωρίζαμε την Καλυψώ πού τον αγα­πούσε κι εκείνο τον κεραυνόπληκτο τον Οδυσσέα της σχεδίας να φωνάζει το πικρό του παράπονο στον Αίολο και τον Ποσειδώνα και τον Δία, γιατί δεν τον άφησαν καλύτερα να σκοτωθεί εκεί στη μακρινή του Τροία.
Γνωρίζαμε τον Οδυσσέα γεμάτο Κίκονες και Λαιστρυγόνες, ν’ α­κούει χωρίς κερί και δεσμά σχοινιών στα χέρια και στα πόδια το γλυκό, το αιθέριο άσμα των Σειρήνων του.
Γνωρίζαμε τον Οδυσσέα τον άφοβο κι όχι άνθρωπο σαν τους σημερινούς ανθρώπους τους κατασκευασμένους σαν από καουτσούκ, να τεντώνονται και να στενεύονται μέσα στην εγκληματική τους την καθημερινή παρα­φροσύνη.
Γνωρίζαμε τέλος τον Οδυσσέα μας γεμάτο από τη Νέ­μεση, πλήρη από τον Ποσειδώνα του και τη θεά του την Αθηνά την προστάτρια, να τον φορτώνει πάντοτε με το ελαφρό φορτίο κάθε είδους Φαιάκων.
Κ.Φ. 2016



Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 2018

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΣ Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ



ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΣ Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ
Τι να τον κάνω το Θεό; Δεν τον χρειάζομαι…
Τον έχουν όμως ανάγκη οι άλλοι και για τον λόγο αυτό επινόησαν τις θρησκείες.
Σύμφωνα με   ερευνητές, η πίστη στο Θεό βρίσκεται «δικτυωμένη» βαθιά στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος είναι προγραμματισμένος για τις θρησκευτικές εμπειρίες, γεγονός που καθιστά την θρησκεία ένα παγκόσμιο ανθρώπινο φαινόμενο στην ιστορία.
Οι θρησκείες όμως είναι κρυψώνες εύκολες και για κάθε λογής ενόχους.
H θρησκεία   δεν αποτελεί μια ειδική περίπτωση ενός συστήματος πεποιθήσεων, αλλά εξελίχτηκε μαζί με τις άλλες πίστεις και γνωσιακές ικανότητες του ανθρώπου.
Οι πιστοί των θρησκειών έτσι, έχουν λόγο να ξοδεύουν πλούτο για τελετές, θυσίες, φαγοπότια, Ιερά, Ναούς  και αγάλματα ή εικόνες.
Οι Έλληνες με το έντονο καλλιτεχνικό τους αισθητήριο έκτισαν όμορφους θεούς.
Μέχρι εδώ δεν είναι κακό. Εάν οι ναοί υπηρετούν την τέχνη της αρμονικής δόμησης, τα αγάλματα και οι εικόνες την τέχνη της αισθητικής του κάλους και οι γιορτές την ανάγκη για κοινωνική συνύπαρξη της ηδονής του θεάτρου, της μουσικής και της παρασκευής γευστικών εδεσμάτων, τότε καλά κάνουν αυτοί οι άνθρωποι και ανακάλυψαν τον Θεό.
Στην κλασσική Ελλάδα στις κρεβατοκάμαρες είχαν αγάλματα του Απόλλωνα ή του Ερμή ώστε η γυναίκα κατά την διάρκεια της ερωτικής έκστασης  ή των οδυνών του τοκετού να οραματίζεται το όμορφο παιδί που θα γεννήσει.
Οι φίλοι του Επίκουρου είναι πρώτοι στις γιορτές, στις τελετές και στα γλέντια και τα χαίρονται ειλικρινά μαζί με τον λαό ξεχνώντας τις επιφυλάξεις τους.
          Οι Θεοί όμως είναι το κέντρο του κύκλου του προβλήματος αλλά η περιφέρεια είναι οι θρησκείες με τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις.
Ο Θεός είναι δεσμώτης και οι θρησκείες δεσμωτήρια..
Οι θρησκείες παράγουν υπερφυσικό φόβο για τον καλό ή τον κακό θάνατο μας και για την τύχη, του μη αντιληπτού τμήματος του σώματος μας, που τυχών επιβιώνει μετά θάνατον, της ψυχής.
Πολλοί από εμάς όμως βρήκαμε την τύχη αυτής (της ψυχής) και την προσδιορίσαμε.
Είναι η ανάμνηση μας στους φίλους μας και στα μέλη της οικογένειας μας, το καταγεγραμμένο παρελθόν του βίου μας επί της γης.
Η καλή ή  κακή ζωή που ζήσαμε, πόσο πίναμε, πόσο καπνίζαμε, πόσους ανθρώπους ερωτευτήκαμε, πόσους απογόνους αποκτήσαμε, πόσους φίλους είχαμε και πόσα υλικά αγαθά αποκτήσαμε, είτε τα μοιράσαμε, είτε τα ξοδέψαμε στις ανάγκες των παθών μας.
Το παρελθόν μας  είναι η ψυχή μας.
Κανένας θεός δεν θα καθορίσει τις τυχαίες επιλογές των στιγμιαίων συναισθηματικών παθών μας.
Μωρέ δεν μας σώζει τίποτε και κανείς από τους εαυτούς μας.
Ο Επίκουρος αντιμετώπισε τον θεό με σοβαρότητα, χρησιμοποιώντας εκφράσεις όπως Θεϊκό μεγαλείο, Θεία φύση.
« Να μη μπερδέψουμε τα ουράνια σώματα με κανένα τρόπο τη θεία φύση, παρά να την αφήσουμε αναγγάρευτη και σ’ όλη τη μακαριότητα» (Β’ προς Πυθοκλέα 97)
«Μα σε καθετί που σκεφτόμαστε και λέμε για τα’ άστρα πρέπει να κρατήσουμε τη σοβαρότητα που ταιριάζει στο θεό, για να μη προβάλουν δοξασίες αντιφατικές για το θεϊκό μεγαλείο». (Α επιστολή)
«Θεοί υπάρχουν, η γνώση που έχουμε γι’ αυτούς είναι ξεκάθαρη, όπως όλων που μας δίνουν οι αισθήσεις» « Οι θεοί δεν φροντίζουν για τον κόσμο ούτε ανακατώνονται στις υποθέσεις των ανθρώπων» «Αυτοί τραβούν τον δρόμο τους όπως όρισαν οι μηχανικοί συνδυασμοί».
Η σοβαρότητα του Επίκουρου όμως κατά την γνώμη μου προήλθε από την πρόνοια του να προστατεύσει τους κήπους από την μανία της εκδίκησης των φανατικών ( φονταμενταλιστών) θρησκευομένων διαχρονικά.
Ο Επίκουρος είμαι σίγουρος, ότι δεν θα συμφωνούσε, κανείς από εμάς να αυτοαποκαλείται Επικούρειος, γιατί αυτό θα δημιουργούσε δογματική σέχτα, και μορφή θρησκείας.
Θα μας αποκαλούσε απλά σκεπτόμενους αισθαντικούς της φύσης και των φαινομένων.
Η δεισιδαιμονικές γνωστές μονοθεϊστικές θρησκείες και δοξασίες είναι από τις πιο δυσκολοθεράπευτες αρρώστιες.
Σίγουρα, σήμερα είμαστε μια εξευτελισμένη φυλή κι’ έχουμε πουλήσει τα πνευματικά πρωτοτόκια μας για ένα συνονθύλευμα ξενόφερτων θεολογικών απόψεων και προκαταλήψεων.
Γνώρισα ανθρώπους θρησκευόμενους τόσο αδειανούς που έμοιαζαν τσόφλια ονείρων.
Τα δόγματα, που εκφράζουν κάποια δοσμένη θεωρία, πάντα κατά το δοκούν των εμπνευστών τους, δεν ενδιαφέρονται για την αλήθεια.
Εκείνο που   επιδιώκουν είναι να επιβληθούν όπως προβάλλονται.
Όποιος τα εναντιώνεται αυτόματα γίνεται αιρετικός.
Γι’ αυτό και οι άπειρες αιρέσεις που τα πλαισιώνουν!
Όπως η τέχνη είναι στην πραγματικότητα μια μορφή υπερβολής της φύσης, έτσι και η θρησκεία είναι υπερέμφαση της φυσικής ζωής.
Οι θρησκείες στο παγερό τους άγγιγμα μολύνουν τα πάντα και εκχυδαΐζουν την ανθρωπότητα.
Ακούστε  τι μου είπε ένας άθλιος θρησκευόμενος φίλος. «Πλέρωσε την κηδεία μου εσύ, κι’ αργότερα στα επιστρέφω», ανόητες ματαιοδοξίες για την αιωνιότητα.
Η φύση στα μάτια της, δεν έχει νόμους ούτε ομοιομορφίες.
Μπορεί ν’ απεργάζεται μηχανικά θαύματα κατά το κέφι της κι’ όταν καλεί τέρατα από τα βάθη, εκείνα καταφθάνουν.
Μπορεί μ’ ένα νεύμα να κάνει την αμυγδαλιά ν’ ανθίσει καταχείμωνο και χιόνι να στείλει πάνω στα ώριμα στάχυα.
Μόνο με τις σχέσεις που συνάπτονται θεληματικά και λογικά ομορφαίνει ο άνθρωπος την ζωή του.
Φίλοι μου δεν μου περισσεύει χρόνος για χάσιμο να μάθω τις λεπτομέρειες των κοινωνικών θρησκειών, ξόδιασα ήδη πολύ από την ζωή μου.
Στο μελωμένο θαμποφώς της ωριμότητας μου, θέλω να τρυγήσω, σ’ εξαίσια συναγμένη κερήθρα την γλυκύτητα  της φιλότητας και της φιλίας των ανθρώπων.
Η Κοινωνία, βαριεστημένη από τις ανιαρές κι ηθικοπλαστικές συζητήσεις όσων δεν έχουν ούτε την ευφυΐα να υπερβάλλουν ούτε τη μεγαλοφυΐα να φαντασιοκοπήσουν, αποκαμωμένη απ' τον έμφρονα άνθρωπο που οι αναπολήσεις του βασίζονται πάντοτε πάνω στη μνήμη, που οι καταδηλώσεις του οριοθετούνται απαρέγκλιτα απ' την πιθανότητα κι είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να υποστεί την επαλήθευση του αχρειότερου  προφήτη που συμβαίνει να είναι παρών.
Ο θεός είναι ατελές αντίγραφο από τα μεγάλα αρχέτυπα και πεπερασμένος γιατί πεθαίνει όταν τον ξεχνούν οι άνθρωποι, όπως είπε και ο Προμηθέας στον Δία.
Η μεγαλύτερη πνευματική απάτη, σε βάρος της φιλοσοφικής αντίληψης του κόσμου, είναι τα θρησκευτικά δόγματα. Για τα οποία επιλέχτηκαν οι ανάλογες περιοχές, με στόχο την φιλοσοφία του Ελληνικού πανθέου,το οποίο πέτυχαν να εξοστρακίσουν, ευνουχίζοντας την διανόηση με την συνδρομή των ελληνιζόντων!
Η Κοινωνία, λοιπόν, αργά ή γρήγορα, πρέπει να ξαναγυρίσει στο χαμένο ηγέτη της, στον καλλιεργημένο και ελκυστικό ψεύτη. Τον φιλόσοφο.
Ποιος ήταν αυτός που πρώτος, δίχως ποτέ να 'χει βγει έξω στο άγριο κυνήγι, είπε στους περιπλανώμενους σπηλαιάνθρωπους το ηλιοβασίλεμα πως είχε σκοτώσει το Μεγαθήριο απ' την πορφυρή σκοτεινιά της σπηλιάς του ή μαχαίρωσε το Μαμούθ σε μια και μοναδική μάχη κι έφερε πίσω τους πλουμιστούς χαυλιόδοντές του, δεν μπορούμε να ξέρουμε, κι ούτε κανείς απ' τους μοντέρνους ανθρωπολόγους μας, παρ' όλη την πολλά κομπαζόμενη επιστήμη τους, είχε το κοινό θάρρος να μας το πει.
Όποιο κι αν ήταν τ' όνομα του ή η ράτσα του, ήταν ασφαλώς ο πραγματικός θεμελιωτής των κοινωνικών σχέσεων των θεόσταλτων προφητών.
Γιατί ο σκοπός του ψεύτη είναι απλούστατα να γοητεύει, να θέλγει, να προσφέρει απόλαυση και πνευματικές ηδονές.
Αυτός είναι η ίδια η βάση της πολιτισμένης κοινωνίας και δίχως αυτόν, ένα επίσημο δείπνο, ακόμα και στα μέγαρα των μεγάλων, είναι τόσο ανιαρό, όσο και μια διάλεξη στη Βουλή των Ελλήνων ή μια λογομαχία στα νυχτερινά κανάλια. 
Η ανάπτυξη της ατομικότητας και της αυτάρκειας είναι το υποκατάστατο του θεού.
Με μια δόση χιούμορ, να χρησιμοποιήσουμε το παγωμένο νερό της φυσικής λογικής ενάντια στις θρησκευτικές θέρμες και εξάψεις.
Ο αρχαίος κόσμος είχε το Δελφικό παράγγελμα «Γνώθι σαυτόν».
Ο νέος κόσμος θα έχει «Έσο εαυτός»
          





Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2018

ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΕΝ ΤΗ ΣΤΟΑ





Θεμελιώδεις βάσεις της εν Στοά εργασίας.
«Συνερχόμεθα εν Ελευθεροτεκτονική Στοά, όπως συνδράμωμεν αλλήλους προς χαλίνωσιν των παθών ημών, υψούμενοι υπεράνω των διαιρούντων τον κόσμον παθών και συμφερόντων καί διδαχθώμεν να καταστέλλωμεν τας ορμάς ημών. Εργαζόμεθα διαρκώς προς βελτίωσιν του ηθικού ημών, εθίζοντες τά πνεύματα ημών προς τας υψηλάς ιδέας της αρετής και του καθήκοντος».
Διά των ολίγων τούτων φράσεων συνοψίζεται ο χαρακτηρισμός του έργου, το οποίο ο Τέκτων έχει να πληρώσει συνεργαζόμενος μετά των αδελφών του εν Στοά. Οι Τέκτονες συνερχόμενοι εν τη Στοά των δεν το πράττουν, ίνα εξυπηρετήσουν συμφέροντα ή βλέψεις.
Δεν συνέρχονται, ίνα ακούσουν εική και ως έτυχε και αποθαυμάσουν τα έργα της ανθρώπινης διανοίας, ρητορικού, λόγους, στίχους υψιπετούς ποιήσεως ή ανάλυση φιλοσοφικών θεμάτων.
Δεν αποτελεί η Στοά την αίθουσα φιλολογικού Συλλόγου.
Δεν συνέρχονται ίνα αποδώσουν αφηρημένη λατρεία προς το υπέρτατο Ον.
Δεν συνέρχονται απλώς, ίνα περάσουν ευχαρίστως την βραδιά των, ή να γνωρισθώσι μετ’ άλλων ανθρώπων, οίτινες είναι δυνατόν να φανώσιν ωφέλιμοι εις τας ανάγκας του καθ’ ημέραν βίου.
        Συνερχόμενοι οι τέκτονες εν τη Στοά των, το πράττουν, ίνα εργασθώσι σοβαρώς και αποφασιστικώς εις το έργον της τελειοποιήσεις εαυτών, διότι τούτο είναι το πρώτον και κύριο έργον του Τέκτονος είτε όταν ευρίσκεται παραδεδομένος εις τας ιδίας σκέψεις, είτε όταν εργάζεται από κοινού μετ’ άλλων εχόντων τον αυτόν μετ’ αυτού σκοπό.
 Και όταν μεν ευρίσκεται ο Τέκτων εν μονήρη σκέψη, πρέπει να εξετάζει μετ’ αυστηρότητας εαυτόν και τας ιδίας εαυτού πράξεις, ίνα ασκεί εφ’ εαυτού έλεγχο και διορθώνει τας αντιλήψεις του ή αναγνωρίζων τα σφάλματα και ελαττώματά του. Όταν δε συνεργάζηται μετ’ άλλων εν τη Στοά των πρέπει να πράττει τούτο, όπως εν τη μετά των άλλων συναναστροφή και συνεργασία εθίζηται εν τη ενασκήσει της αρετής και εξοικειώνεται προς την κατάσταση εκείνην των ανθρωπίνων σχέσεων, ήτις βασίζεται επί των αισθημάτων της αλληλεγγύης και της αδελφό­τητος και των ηθικών και κοινωνικών νόμων της ισότητας της δικαιο­σύνης και της ελευθερίας, νόμων και αισθημάτων, άτινα δυστυχώς δεν επικρατούσιν εν τη ανθρωπίνη κοινωνία.

Συνέρχονται οι τέκτονες εν τή Στοά των, όπως παρέχωσι προς αλλήλους αμοιβαία συνδρομή, ίνα καταστέλλωσι τας ορμάς των, χαλιναγωγώσι τα πάθη των και υψούνται υπεράνω των διαιρούντων τον βέβηλον κόσμον παθών και συμφερόντων. Διά να συντελείται τούτο πρέπει από τον καθένα των συνερχομένων να λείπει, ή, αν εκδηλώνεται, να καταπνίγεται άμα τη γενέσει του, παν αίσθημα εγωισμού, φιλαρχίας, τάσεως προς εκμετάλλευση, ματαιοδοξίας, και παντός ετέρου τοιούτου ελαττώματος. Πρέπει από τον καθένα να εκδηλώνεται η προσήλωση προς το καθήκον, η αναγνώριση των δικαιωμάτων των άλλων και η τάσι προς εξυπηρέτηση κατά τον καλλίτερο τρόπον του κοινού σκοπού και ουχί ατομικών βλέψεων. Πρέπει ο καθείς να παρέχει εαυτόν παράδειγμα ανοχής προς τα τυχόν μικρά ελαττώματα των αδελφών του, σεβασμού προς την γνώμη και την θέληση των άλλων και να υποτάσσεται εις τας αποφάσεις των πλειόνων, μετά των οποίων αναγκαίως συνεργάζεται, έστω και εάν έχει την αντίληψη, ότι ούτοι ευρίσκονται εν πλάνη. Αν δε διαφωνεί προς τούς λοιπούς εις τας γενικάς βάσεις της συνεργασίας, πρέπει να εγκαταλείπει άνευ θορύβου το ανομοιογενές προς αυτόν περιβάλλον τούτο, και να προστίθεται εις άλλο περιβάλλον συμφωνότερον προς τας αντιλήψεις του. Πρέπει να εκδηλώνει νομιμοφροσύνη και προσήλωση εις τον νόμο, όστις εκφράζει την κοινή θέληση.
Αν δε ευρίσκει τούς νόμους ελαττωματικούς, πρέπει να προτείνει την τροποποίηση των διά της νομίμου οδού και να μη τούς παραβαίνει, διότι ούτω προκύπτει η αναρχία.
Εάν ο τέκτων τοιούτον εμφανίζει εαυτόν εν τη Στοά του, βοηθάει πράγματι και τούς αδελφούς του διά του παραδείγματος και της επιρ­ροής του, όπως χαλιναγωγήσωσι τα πάθη των, εθισθούν εις την άσκηση της αρετής και βελτιωθούν. Εάν όμως ο τέκτων εμφανίζεται εν τη Στοά του με χαρακτήρα αντίθετο εκείνου, τον οποίον περιγράψαμε, τότε το αποτέλεσμα είναι αντίθετο. Τα πάθη εξάπτονται περισσότερο, μεταφέρεται εν τη Στοά η κατάσταση, η οποία παρουσιάζεται εν τη κοινωνία ή και εις οιονδήποτε όμιλο βέβηλων ανθρώπων, και τότε αντί να βοηθούν οι τέκτονες αλλήλους προς βελτίωση και τελειοποίηση εαυτών, γίνονται χειρότεροι βέβηλοι απ’ ότι ήσαν, όταν δεν εκκαλούντο τέκτονες. Είναι προτιμότερο τότε να εγκαταλείπουν τας Στοάς, παρά να παραμένουν εις αυτές, και να παρουσιάζουν εικόνα αντίθετη εκείνης, την οποίαν το Τάγμα των τούς θέτει ως σκοπό.
Όσα ανωτέρω αναφέραμε ίσως ξενίσουν τινές των αδελφών και ίσως χαρακτηρίσουν την εικόνα της εν Στοά εργασίας ως όλως ξένη προς τον τεκτονισμό.  Και θα έχουν δίκαιον, διότι ίσως εις καμία Στοά δεν έτυχε να γνωρίσουν, ούτω το έργον του Τέκτονος.
Ίσως άλλοι αδελφοί με κατηγορήσουν, ότι μετέβαλα τον φίλτατο «Πυθαγόραν» εις άμβωνα, από τού οποίου επιτηδεύομαι τον ιεροκήρυκα. Προς τούτους συνιστώ περισσότερο να προσέξουν τα γραφόμενά μου, διότι, αν περισσότερο εμβαθύνουν εις ταύτα, θα αντιληφθούν ότι τα από της στήλης ταύτης εκτιθέμενα δεν αποτελούν απλώς μίαν ανάπτυξη ηθικής διδασκαλίας, αλλά την ανάλυση ενός συστήματος πρακτικής εξασκήσεως της ηθικής, τού συστήματος ακριβώς εκείνου επί τού οποίου στηρίζονται τα τυπικά και αι παραδόσεις του Τάγματός μας.
Οι παραξενευόμενοι εκ των γραφομένων μας ουδέποτε από της μυήσεώς των θα σκέφτηκαν περί τεκτονισμού. Και αν ακόμη ανήλθαν εις τεκτονικά αξιώματα και ασκώσι τεκτονικά λειτουργήματα, αν έχουν αντίθετο γνώμη, σημαίνει τούτο, ότι κατά την άσκηση των λειτουργημάτων των αναγινώσκουν μηχανικώς τα τυπικά και κατόπιν ευθύς αμέσως τα αφήνουν να κοιμώνται. Εάν ολίγον πρόσεχαν εις το περιεχόμενο των τυπικών, θα επείθοντο, ότι τεκτονική εργασία είναι ακριβώς εκείνο, το οποίον ενταύθα αναλύουμε.   Θεωρούμε αναγκαίο να τονίσουμε, και διά τούτο επαναλαμβάνουμε, ότι ο σκοπός της εν Στοά εργασίας δεν πληρούται, αν μη η Στοά αποτελεί περιβάλλον εμπεφορημένον υπό των τεκτονικών ηθικών αρχών και της τεκτονικής ιδεολογίας, προς το οποίον περιβάλλον αναγκαίως αφομοιούται παν αφομοιώσιμον μέλος της Στοάς, ή από του οποίου αποβάλλεται παν το μη τοιούτον.
Πώς δε γίνεται αυτή η αφομοίωσις;  
Είπομεν διά της αλληλεπιδράσεως, διά του παραδείγματος, διά του αμοιβαίου διαφωτισμού.
Έργον του τέκτονος είναι η άσκηση της αρετής. Η αρετή όμως δεν διδάσκεται διά λόγων «ου διδακτόν» κατά Πλάτωνα. Με το άκουσμα καμιάς διδαχής με κανένα ανάγνωσμα δύναται τις να τελειοποιηθεί;.
 Δύναται όμως ο έχων τα απαιτούμενα διά την καλλιέργεια της αρετής στοιχεία να βοηθηθεί εις την αυτοβελτίωση του, αν ευρεθεί εντός περιβάλλοντος αποτελουμένου εξ ανδρών ενάρετων. Κανένα άθροισμα ανθρώπων δεν θα γίνει ποτέ Τεκτονική Στοά, αν δεν αποτελείται εκ πεφωτισμένων ανδρών ασκούντων την αρετή. Καμία Στοά συγκροτημένη από υλικό διαφορετικό δεν θα γίνει πράγματι Τεκτονική Στοά με το να αναπτυχθούν  εις αυτήν μερικαί ηθικαί διδασκαλίαι. Διά τούτο και αι Στοαί δεν αποτελούν απλά σχολεία, ή εκπαιδευτήρια, άλλ’ εργαστήρια της βασιλικής τέχνης, εις τα οποία ουδέν άλλο συντελείται, ειμή μόνον κατεργασία ψυχών, σφυρηλάτηση χαρακτήρων, μόρφωσης ελευθέρων και χρηστών συνειδήσεων, πράγματα διά τα οποία απαιτούνται όχι λόγια, άλλα καταβολή θελήσεως και εργασίας ατομικής προς αυτοβελτίωση και παροχή αμοιβαίας προς τούτο βοήθειας.
Προς τούτοις απαιτείται και αμοιβαία διαφώτιση των μελών της Στοάς.
Επί τίνος ; Επί της ιδεολογίας, επί των ηθικών αρχών τού Τάγματος. Η έννοια της ηθικής βεβαίως είναι μία. Αλ’ αι ηθικαί αρχαί δεν είναι αι αυταί εις όλα τα συστήματα. Απαιτείται λοιπόν ανάλυσις των ηθικών αρχών του συστήματος, εις το οποίον ανήκομεν. Ομιλούμεν περί ισότητας, περί αδελφότητος, περί ελευθερίας κ.λ.π.  Αλλ’ αι αρχαί αύται περιέχουν έννοιας, διαφόρους κατά τας διαφόρους αντιλήψεις. Τις είναι η γνησίως σύμφωνος προς την τεκτονικήν ιδεολογίαν έννοια των αρχών τούτων ; Είναι τούτο ζήτημα αναλύσεως..
Και η ανάλυσις αυτή είναι αντικείμενον εργασίας εν Στοά.
Αι αρχαί αύται πρέπει να έχουν μίαν εδραίαν βάσιν, επί της οποίας στηρίζονται. Τοιαύτην βάσιν δύναται ν’ αποτελή μόνον μία Κοσμο­θεωρία. Τοιαύτην Κοσμοθεωρίαν περιλαμβάνει και ο τεκτονισμός, διότι άλλως δεν θα ηδύνατο να στηρίξη καί δικαιολογήση τό ηθικοκοινωνικόν του σύστημα. Και την Κοσμοθεωρίαν ταύτη εν τη συμβο­λική Στοά έχουν διατυπώσει οι ιδρυταί του τάγματος εις τα σύμβολα της διακοσμήσεως του τεκτονικού Ναού και εις τάς αλληγορίας των μυ­ήσεων.
Τά σύμβολα ταύτα και αί αλληγορίαι δεν έχουν μόνον ηθικήν έννοιαν.
Ο τυχόν ισχυριζόμενος τούτο είναι ατελώς μεμυημένος εις τα τεκτονικά μυστήρια. Την κοσμοθεωρίαν όμως, ήτις κρύπτεται υπό τα τεκτονικά σύμβολα, δεν δυνάμεθα να αρυσθώμεν εν τη συμβολική Στοά ειμή μόνον δι’ ερμηνείας των συμβόλων τούτων και των αλληγο­ριών των μυήσεων. Απαιτείται όθεν να γίνεται εν τη Στοά και τοιαύτη ερμηνευτική ανάλυση διά να δυνηθώσιν οι αδελφοί της Στοάς να γνωρίσουν τό σύστημα εις το οποίον ανήκουν, διά να αποκτήσουν και αυτοί τό αναγκαία προς στήριξη των ηθικών αντιλήψεων των, φιλοσο­φικό έρεισμα.
 Η φιλοσοφική ερευνά είναι αναγκαία διά τον τέκτονα και δι’ άλλον λόγο ακόμη σπουδαιότερο, ο έχων ανεπαρκείς γνώσεις περί του Σύμπαντος, περί τών λειτουργιών του και περί του αρχικού αιτίου είναι περιορισμένο πνεύμα. Το περιορισμένο πνεύμα, τού οποίου ο ορίζων των αντιλήψεων δεν επεκτείνεται πέραν τού εγώ του, ή το πολύ πέραν της οικογένειας του, είναι εγωιστικόν. Η εγωιστική όμως αντίληψη αντίκειται προς τας θεμελιώδεις ηθικάς του τεκτονισμού αρχάς.
Ο εγωιστής δεν δύναται να γίνει ποτέ τέκτων, και εάν τυπικώς λάβει τον τίτλο τούτον. Διά να γίνει λοιπόν ο τέκτων πράγματι τοιούτος, πρέπει να ευρύνει τας αντιλήψεις του διά της φιλοσοφικής έρευνας, Πρέπει να διαστείλει το εγώ του μέχρι τού άπειρου διά να δύναται να αντιληφθεί την ευρύτητα της καθολικής αγάπης και αδελφότητος. Πρέπει να εθισθεί εις την ελευθερία και την αμεροληψία της φιλοσοφικής σκέψεως διά να δύναται να κρίνει δικαίως και αμερολήπτως και τα φαινόμενα τού πρακτικού βίου. Πρέπει ο τέκτων να αισθανθεί την ζωή τού Σύμπαντος διά να δυνηθεί να συλλάβει την αντίληψη, ότι είναι πολίτης τού Σύμπαντος και ούχί πολίτης μιας πολιτείας ορισμένης ή μέλος μίας μόνης οικογένειας. Διότι εν τη αντιλήψει ταύτη της εννοίας τού πολίτου τού Σύμπαντος έγκειται η αληθής τού ανθρώπου ελευθερία και η απελευθέρωσης αυτού από της δουλοσύνης των παθών, του φόβοι και των ευτελών ελπίδων.
Η φιλοσοφική ζήτησης όθεν αποτελούσα ανάγκην διά το πνεύμα τού τέκτονος, αποτελεί συνάμα και σπουδαίο αντικείμενο της εργασίας των Στοών.
Αναγκαία επίσης είναι και η ανάλυση, ιδίως εις τα νέα μέλη των Στοών, της Ιστορίας του Τεκτονισμού και των στοιχείων του διοικητικού οργανισμού των Στοών και του τεκτονικού Τάγματος εν γένει καθόσον η βαθειά τούτων κατανόηση και ευσυνείδητος εφαρμογή εμπεδώνει εις το πνεύμα των τεκτόνων τας αντιλήψεις περί συντάξεως μιας όντως ελευθέρας και καλώς οργανωμένης πολιτείας και βοηθά αυτούς να εφαρμόζωσι τας ελευθέρας συνταγματικός αρχάς εν τη πρακτική του πολίτικου αυτών βίου, αρχάς άνευ των οποίων είναι ανέφικτος η κοινωνική γαλήνη και Πρόοδος.
Εάν εις μίαν Στοά η εργασία διεξάγεται σε γενικές γραμμές καθ’ ον αναπτύξαμε τρόπον, και εάν αι μυήσεις και αι τεκτονικές λειτουργίες εν γένει τελούνται με σοβαρότητα, τάξη, επιβλητικότητα και βαθειά επίγνωση του σκοπού, τον οποίον πληρούνε, και των εννοιών, τας οποίας περιέχουν, βεβαίως η εργασία αύτη θα έχει αποτέλεσμα την μόρφωση ανδρών σοβαρών, χρηστών, ενάρετων και πεφωτισμένων, ικανών και το μέγιστο δυνατόν αγαθόν δι’ εαυτούς να  παρασκευάσουν και στοιχεία κοινωνικής προόδου και ευημερίας ν’ αποτελέσουν.
Πυθαγόρας Μάρτιος 1924 Τεύχος 3
Αντ. Γ. Αδριανόπουλος. 31ος
** Προσαρμογή στην καθομιλουμένη Κ.Φ. 2018